groeien in extremen

Wat een regen in Nederland! In Spanje zijn zulke extremen al langer aan de orde van de dag. Ik wil graag delen hoe wij hiermee omgaan. En hoe we de jonge bomen die we planten in leven houden.



Als het droog is, is het hier langdurig droog en vaak erg heet. De regen die valt komt meestal in grote stortbuien waarbij het water doorgaans in een modderstroom van de hellingen afspoelt of in diepe poelen blijft staan tot het uiteindelijk verdampt. Klinkt dat bekend? Om deze reden maak ik onderscheid tussen neerslag (hoeveel regen er uit de lucht komt vallen) en effectieve neerslag (regen die benutbaar is voor de planten en de bodem). Wat neerslag betreft zitten we op zo'n 600mm per jaar gemiddeld, helemaal niet zo gek weinig dus. Nederland heeft een gemiddelde van 800mm neerslag per jaar. Het grote verschil zit hem in de effectieve neerslag. Ik schat in dat deze niet boven de 100mm uitkomt in mijn regio, met verwoestende overstromingen en verwoestijning van het gebied als gevolg. Hoe kunnen we die 600mm effectief gebruiken?



Vorig jaar hebben we een voedselbos aangelegd. Bij het ontwerp is rekening gehouden met het feit dat we heel weinig water beschikbaar hebben. Geen put of sloot, slechts regenwater opgevangen in watertanks aangevuld met wat we in jerrycans meebrengen in de auto. We hebben niet zomaar beplant maar goed gedacht, veel kleinschalige experimenten gedaan en berekeningen gemaakt.



Droogte

Na een gortdroge winter is het voedselbos aangelegd in april 2019. Als vuurdoop werd het in juni meteen heel heet; dagenlang was het ruim boven de 40 graden. Een lange, hete, droge zomer volgde. Elke 3 dagen gaven we elk boompje 5 liter water.



Te nat

Net voor kerst zaten de watertanks zo vol dat ik een experiment waagde. Ik heb 200 liter water in één keer aan een boompje gegeven. Dat water liep niet weg en het bleef niet in een plas om de boom staan. Oftewel, efficiënt benut water. Omgerekend; als het 200mm op een dag zou regenen dan kan de aarde dat aan.



Daarna volgde een heel natte periode waarbij 90mm neerslag in 24 uur geen uitzondering was. Alle neerslag is efficiënt benut en als beloning is het voedselbos nu, slechts 14 maanden jong, een groene oase in een rood landschap.



We hebben heel simpele technieken gebruikt, onder andere imprinting (kleine heuveltjes maken om microklimaatjes te creëren) en mulching (het aanbrengen van een dikke laag organisch materiaal). Simpel, goedkoop en effectief. En het goede nieuws: het is geen nieuwe methode. En je hoeft ook geen boer met veel land te zijn om je steentje bij te kunnen dragen.



Nederland hoeft het wiel niet opnieuw uit te vinden, alleen te kijken en te kopiëren wat succesvolle voorbeelden doen, zoals mijn weelderige voedselbos in Aragon.